Wychłodzenie organizmu to stan, w którym temperatura ciała spada poniżej 35°C. Może być groźne dla zdrowia, a nawet życia, dlatego warto znać jego objawy, przyczyny i skutki. W artykule wyjaśnimy, jak rozpoznać nadmierne wychłodzenie, co je powoduje i jakie niesie ze sobą konsekwencje. Dowiesz się również, jak temu zapobiegać oraz jak postępować w przypadku wystąpienia niepokojących symptomów.
Kluczowe wnioski:- Wychłodzenie organizmu to spadek temperatury ciała poniżej 35°C, który może zagrażać zdrowiu i życiu.
- Objawami są m.in. zimne dłonie i stopy, dreszcze, senność, splątanie, zaburzenia świadomości.
- Do wychłodzenia może dojść np. po długim przebywaniu na mrozie bez odpowiedniego ubioru.
- Skutki to m.in. odmrożenia, infekcje, niewydolność układów organizmu, śpiączka, śmierć.
- Aby zapobiegać, należy ubierać się odpowiednio do warunków i temperatury otoczenia.
Wychłodzenie organizmu - przyczyny
Do wychłodzenia organizmu, czyli obniżenia temperatury ciała poniżej 35°C, może dojść z różnych przyczyn. Jedną z najczęstszych jest długotrwałe przebywanie na mrozie lub w zimnym otoczeniu bez odpowiedniego ubioru chroniącego przed utratą ciepła.
Innymi przyczynami wychłodzenia i wyziębienia organizmu są: przemoczenie ubrania na mrozie, silny wiatr (efekt wiatraka), intensywny wysiłek fizyczny w niskiej temperaturze, zażywanie niektórych leków obniżających temperaturę ciała, a także schorzenia i urazy zwiększające ryzyko hipotermii.
Grupy ryzyka wychłodzenia organizmu
Szczególnie podatne na nadmierne wychłodzenie są małe dzieci oraz osoby starsze, u których mechanizmy termoregulacyjne są słabiej rozwinięte. Ryzyko to jest również większe u osób: wyniszczonych, z niedowagą, niedożywionych, pijanych, po zażyciu środków obniżających ciśnienie krwi oraz u pacjentów z schorzeniami układu krążenia, tarczycy i innymi.
Dolegliwości współistniejące znacząco zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia groźnego dla życia wychłodzenia organizmu. Dlatego chorzy przewlekle, osoby starsze i dzieci powinni zachować szczególną ostrożność i unikać silnych mrozów.
Wychłodzenie organizmu - objawy
Objawy wychłodzenia mogą być różne w zależności od stopnia hipotermii. W początkowym okresie pojawia się zazwyczaj uczucie marznięcia, dreszcze, gęsia skórka. Dłonie i stopy stają się bladosine, zimne.
W miarę postępowania wyziębienia do znanych już objawów dochodzą: senność, apatia, zwolnienie toku myślenia i mówienia, dezorientacja, splątanie, zaburzenia świadomości. Poszkodowani tracą zdolność logicznego myślenia i podejmowania decyzji.
Poważne objawy hipotermii
W zaawansowanym wychłodzeniu organizmu może dojść do spowolnienia akcji serca i oddechu, spadku ciśnienia krwi. Pojawiają się zaburzenia rytmu serca, a nawet migotanie komór prowadzące do nagłego zatrzymania krążenia.
Ostatecznie, przy bardzo niskiej temperaturze ciała występuje utrata przytomności, śpiączka hipotermiczna i śmierć. Dlatego rozpoznanie objawów i szybkie rozpoczęcie ogrzewania są kluczowe dla uratowania życia.
Czytaj więcej: Jak wygląda żądło osy: objawy i leczenie użądlenia
Wychłodzenie organizmu - jak unikać
Aby uniknąć niebezpiecznego wychłodzenia i wyziębienia organizmu, przede wszystkim należy ubierać się odpowiednio do panującej temperatury i warunków atmosferycznych. Ważna jest też gradacja ubioru - kilka warstw daje więcej ciepła niż jedna gruba.
Strój powinien być ciepły, oddychający i nieprzemakalny. Niezbędne są ocieplane buty, czapka, szalik, rękawice.
Warto również unikać spożywania alkoholu przy niskich temperaturach, gdyż zaburza on termoregulację i zwiększa ryzyko hipotermii. Poza tym należy dbać o ogólną kondycję fizyczną i odporność organizmu, aby lepiej znosił niekorzystne warunki zimowe.
Wychłodzenie organizmu - leczenie
Pierwsza pomoc przy wychłodzeniu polega na jak najszybszym przeniesieniu osoby poszkodowanej w ciepłe miejsce i rozpoczęciu powolnego ogrzewania jej ciała. Można użyć koców termoizolacyjnych i termoforów, ale nie gorącej kąpieli lub masażu, gdyż grozi to zapaścią krążenia.
We wstępnym leczeniu hipotermii należy również podać ciepłe, słodkie płyny do picia (o temperaturze ok. 40°C), jeśli poszkodowany jest przytomny. Alkohol i palenie papierosów są przeciwwskazane, bo dodatkowo rozszerzają naczynia krwionośne.
| Temperatura ciała | Sposób postępowania |
| 35-32°C | Ogrzewanie biernie przez koce i folie NRC |
| poniżej 32°C | Ogrzewanie czynne - termofory, płyny do picia o temperaturze 40°C |
| poniżej 28°C | Hospitalizacja, specjalistyczne metody ogrzewania medycznego |
Przy cięższej hipotermii, poniżej 32-28°C, konieczna jest hospitalizacja i zastosowanie specjalistycznych metod podnoszenia temperatury, tj. ogrzewanie wewnątrzustrojowe płynami infuzyjnymi lub z użyciem respiratora.
Wychłodzenie organizmu - skutki zdrowotne
Następstwem przebytej hipotermii mogą być różnego rodzaju powikłania zdrowotne.
Do bezpośrednich skutków wychłodzenia organizmu należą przede wszystkim odmrożenia, czyli miejscowe uszkodzenia skóry i tkanek przez zimno. Mogą wystąpić także zaburzenia krzepnięcia krwi i fibrynoliza, zwiększające ryzyko krwawień i krwotoków wewnętrznych.
Odległe następstwa wychłodzenia
Do późnych konsekwencji hipotermii można zaliczyć przewlekłe zapalenia oskrzeli i płuc, nawracające infekcje układu oddechowego i moczowego, zaburzenia hormonalne, a także nasilenie objawów chorób przewlekłych np. niewydolności serca czy POChP.
- hipotermia zwiększa podatność na infekcje z powodu osłabienia układu immunologicznego
- może dojść do uszkodzenia narządów np. nerek, wątroby na skutek niedotlenienia podczas wychłodzenia
U osób po przebytej ciężkiej hipotermii obserwuje się czasem trwałe zaburzenia pamięci, koncentracji, koordynacji ruchowej, będące wynikiem uszkodzenia mózgu niedotlenieniem i niedokrwieniem.
Wychłodzenie organizmu - wpływ na funkcje życiowe
Nadmierne wyziębienie i obniżenie temperatury centralnej poniżej 35°C wywiera bardzo niekorzystny wpływ na podstawowe funkcje życiowe organizmu.
Zaburzeniu w pierwszej kolejności ulega termoregulacja - zostaje upośledzona zdolność organizmu do wytwarzania i utrzymywania prawidłowej temperatury ciała. Obniżeniu ulega proces przemiany materii, co powoduje zmniejszenie produkcji energii i ciepła.
Hipotermia zaburza również pracę układu krążenia - dochodzi do zwolnienia akcji serca, spadku ciśnienia tętniczego krwi, co w konsekwencji doprowadza do niedotlenienia i uszkodzenia narządów.
Na skutek hipoksji poszczególnych tkanek upośledzeniu ulegają także procesy biochemiczne w komórkach, co z kolei prowadzi do zaburzeń czynności narządów i bezpośrednio zagraża życiu.
Podsumowanie
Wychłodzenie organizmu, czyli obniżenie temperatury centralnej ciała poniżej 35°C, jest niebezpiecznym stanem zagrażającym zdrowiu i życiu. Może do niego dojść np. po długim przebywaniu na mrozie bez odpowiedniego ubioru. Objawami są m.in. zimne dłonie i stopy, dreszcze, senność, splątanie, zaburzenia świadomości.
Aby uniknąć groźnego wychłodzenia i wyziębienia organizmu, należy przestrzegać kilku zasad. Przede wszystkim ubierać się ciepło, stosownie do panującej aury, temperatury i warunków pogodowych. Ważne też, aby nie spożywać alkoholu przy niskich temperaturach.
W razie wystąpienia niepokojących objawów sugerujących hipotermię, poszkodowanego trzeba jak najszybciej przenieść w ciepłe pomieszczenie i rozpocząć powolne ogrzewanie za pomocą koców, folii NRC itp. Można podać letnie, słodkie płyny do picia. Nie wolno stosować gorącej kąpieli czy masażu.
Skutkiem przebytego wychłodzenia organizmu mogą być m.in. odmrożenia, infekcje dróg oddechowych, zaburzenia krzepnięcia krwi i pracy serca, a nawet trwałe uszkodzenie mózgu prowadzące do upośledzenia funkcji poznawczych.
Tagi
Udostępnij
